De Biosfärleden – wandel door een uniek natuurgebied
De Biosfärleden – of het Biosfeerpad - is een wandelpad langs de zuidelijke oever van het Vänernmeer, tussen Mariestad en kasteel Läckö. Je wandelt door gevarieerde natuur met prachtige uitzichten onderweg, eilanden, charmante stadscentra, historische plekken, cafés en magische bossen.
De 140 km lange Biosfärleden voert door verschillende dorpen en steden, maar het grootste deel leidt door de natuur. Of je nu kiest voor een meerdaagse wandeling of voor kortere dagtochten, er is onderweg meer dan genoeg te ontdekken en te beleven.
In 2010 werden de archipel van het meer Vänern en de berg Kinnekulle officieel door Unesco aangemerkt als biosfeerreservaat. Er is hierdoor extra veel aandacht voor duurzaamheid, lokale samenwerking, lange termijn gemeenschapsontwikkeling en het behoud van biodiversiteit.
Fotograaf: Melanie Haas
10 bezienswaardigheden langs de Biosfärleden
1. Kasteel Läckö
Het is moeilijk om niet onder de indruk te zijn van kasteel Läckö en zijn omgeving. Dit barokke kasteel is uitgeroepen tot het mooiste kasteel van Zweden en ligt op een landtong in de Eken archipel. Bezoek de prachtige tuinen van het kasteel en het bezoekerscentrum Naturum Vänerskärgården Victoriahuset. De Biosfärleden begint of eindigt hier, afhankelijk van welke richting je kiest om te wandelen.
2. Vissersdorp Spiken
Het schilderachtige vissersdorp Spiken ligt in een van de grootste binnenhavens van Europa. Hier kun je lekker eten, afkoelen met een ijsje en slenteren langs de vele boetiekjes (vooral open in het voorjaar en de zomer). Je moet zeker de plaatselijke specialiteit löjrom (bleke kuit) proberen, bijvoorbeeld in restaurant Sjöboden.
Geniet van vers gerookte vis die je kunt kopen bij een van de rokerijen in Spiken en ga picknicken op de steiger.
3. Het uitzicht vanaf Råda Vy
Er zijn veel uitzichtpunten langs de route, vooral op de berg Kinnekulle. Toch tippen we je een uitzichtpunt op een andere locatie, namelijk dat vanaf Råda Ås, de bergkam net ten zuidoosten van Lidköping. Van hieruit heb je een fantastisch uitzicht op de Kinnekulle, met het centrum van Lidköping op de voorgrond. Bij het uitzichtpunt staan handige informatieborden met een beschrijving van het landschap dat zich voor je uitstrekt.
4. Porseleinstad Lidköping
Lidköping is de grootste stad waar je doorheen komt als je de Biosfärleden wandelt. De route voert je dwars door de stad, van de ene kant naar de andere. Lidköping is misschien het bekendst als porseleincentrum, met als hoogtepunt het Rörstrand Museum waar je 300 jaar Zweedse porseleingeschiedenis kunt bekijken. Ook als je het museum niet bezoekt, krijg je een goede indruk van de porseleingeschiedenis van deze stad. De stad wordt opgesierd door diverse kunstwerken van porselein.
Maak van de gelegenheid gebruik om te stoppen voor een fika. In het stadscentrum is bijna op elke hoek wel een café te vinden.
5. Kinnekulle tafelberg
Kinnekulle, samen met verschillende andere tafelbergen in Skaraborg, maakt deel uit van Platåbergens Geopark, gekozen als het eerste Unesco Global Geopark van Zweden. Het zijn vooral de verschillende soorten gesteentelagen die het natuurlijke landschap van Kinnekulle zo uniek en prachtig maken.
Veel van de beboste gebieden op Kinnekulle zijn aangewezen als natuurreservaten, om de bijzondere omgeving en haar kenmerkende karakter te beschermen. Een reservaat dat de moeite waard is om op te merken voordat je aan je wandeling begint, is Västerplana Storäng. Ook dat ligt op de Kinnekulle. Bezoek vooral de zandstenen klif die bijna verticaal naar beneden stort in het Vänern-meer.
6. Stora Stenbrottet - de "Grand Canyon" van Kinnekulle
Stora stenbrottet - de grote steengroeve - is een van de populairste bestemmingen van Kinnekulle. De onderste lagen kalksteen die in de groeve zijn blootgelegd, dateren van 400 miljoen jaar geleden. De groeve is 40 meter diep. Naast het indrukwekkende uitzicht kun je vissen op regenboogforellen in het kleine vismeer dat zich in het midden bevindt (let op: je hebt een visvergunning nodig).
De lokale bijnaam voor de groeve op Kinnekulle is "Little Grand Canyon". En als je de lagen rots ziet met kleurschakeringen van roodbruin tot oker, begrijp je waarom. Verbluffend mooi!
7. De prachtige tuinen van Hellekis Säteri
Hellekis Säteri, boven op Kinnekulle, is een landhuis uit de middeleeuwen. In de uitgestrekte tuinen kun je de seizoenen zien veranderen: van de bollen in het voorjaar tot herfstige kleurexplosies. Geniet van de meerjarige bloembedden en een geurige rozentuin met klassieke rozen, evenals unieke bomen zoals walnoot, tamme kastanje, blauwe magnolia en gingko.
Het mooie lichtgele hoofdgebouw is privébezit, maar de tuin, het café en het restaurant zijn populaire pitstops voor wandelaars en andere bezoekers.
8. Qvarnstensgruvan (de molensteenmijn) in Lugnås
Het is vele jaren geleden dat het gehamer van stenen pikhouwelen te horen was op Lugnåsberget, maar de oude molensteenmijn buiten Mariestad is nog steeds een spannende bestemming. Je kunt hier een ondergrondse rondleiding krijgen om een indruk te krijgen van hoe 800 jaar mijnwerk in z’n werk ging
Ook bij daglicht is er veel te zien, waaronder verschillende open mijnen, een klein museum en een café. Controleer de openingstijden als je van plan bent te blijven eten of een rondleiding te volgen.
Let op! Etappe 9 tussen Mariestad en Lugnås is gedeeltelijk gesloten vanwege renovatiewerkzaamheden tot de zomer van 2025. Lees meer op de website van West Sweden Trails.
9. De oude binnenstad in Mariestad
De oude binnenstad – Gamla Stan - rond de prachtige kathedraal van Mariestad bevat vele mooie straten met kinderkopjes, houten huizen en charmante binnenplaatsen. De gebouwen dateren uit de 18e en 19e eeuw en bij vele staan borden met informatie over de geschiedenis van het huis, de architectuur en soms de vroegere bewoners. In de zomer zijn er begeleide stadswandelingen.
Wist je dat de oude binnenstad van Mariestad tot de tien best bewaarde binnensteden van Zweden behoort?
Op korte afstand van de stad loopt de Biosfärleden door Ekudden, een natuurreservaat tussen het Vänernmeer en de rivier de Tidan. Echt een prachtige plek!
10. De Kinnekullebanan - de mooiste treinlijn van Zweden
Het lijkt misschien een beetje vreemd om een spoorlijn aan te bevelen bij een opsomming van bezienswaardigheden langs een wandelroute, maar in dit geval moesten we een uitzondering maken. De Kinnekullebanan is uitgeroepen tot de mooiste treinreis van Zweden en dit deel van de route loopt langs de oever van het Vänernmeer op de westelijke hellingen van Kinnekulle.
Langs dit traject is er een grote keuze aan pittoreske treinstations, waardoor het een heel handige manier is om een idyllische treinreis te combineren met fantastische wandelingen.
Goed om te weten
Lengte: De route is 140 km lang en strekt zich uit tussen het kasteel van Läckö en Mariestad. De wandeling is verdeeld in negen etappes.
Duur: De etappes zijn dagtochten of je kunt meerdere langere wandelingen plannen over opeenvolgende dagen.
Moeilijkheidsgraad: Van gemakkelijk tot matig - verschillende niveaus op verschillende etappes.
Terrein: Voornamelijk bospaden en kleinere grindwegen. Sommige delen gaan door steden met asfaltwegen.
Insta-momenten: Veel! Alles van de kasteeltuinen van Läckö tot Stora Stenbrottet op Kinnekulle.
Kleding & uitrusting: Voor dagetappes heb je goede wandelschoenen, een rugzak, picknick, waterfles en weersbestendige kleding nodig. Als je de hele route loopt, heb je meer bagage en overnachtingsplekken nodig.
Let op: Sommige delen op de Kinnekulle bevatten steile stukken die bij nat weer glad kunnen zijn. Ga voorzichtig te werk en we raden aan om een set extra kleding of droge sokken mee te nemen. Ook als je een dagtocht loopt.
