Ontdek de vier nationale parken van West-Zweden
West-Zweden telt vier nationale parken: Tresticklan, de Kosterzee, Tiveden en Djurö. Wat betreft omgeving verschillen ze onderling erg sterk. Maar wat ze gemeen hebben, is dat ze je allemaal op een weergaloze natuurbelevenig trakteren.
Zweden telt totaal zo’n 30 nationale parken. Vier daarvan vind je in Västra Götaland. Hier heb je eindeloze mogelijkheden als je houdt van wandelen, fietsen, peddelen of als je op een andere manier van de natuur wil genieten.
1. Tresticklans Nationalpark
Op zoek naar een authentiek wildernisgevoel? Welkom in Tresticklan! Het nationale park ligt in de gemeente Dals-Ed in Dalsland, vlakbij de Noorse grens. Het natuurpark is een van de grootste wildernissen van zuidelijk Zweden, volledig zonder wegen of zonder bebouwing.
Je kunt het best te voet van het park genieten. Er zijn drie centrale wandelpaden waaruit je kan kiezen: Bråtaneleden, Bodalsvikenleden en Orshöjdsleden. Vul je longen met de zuiverste boslucht en bereid je voor op een heuvelachtige wandeling langs naaldbomen, rotskliffen en kleine meren.
Uitkijkpunten, braambessen en kanterellen
Onderweg kom je veel oude boerderijen tegen, sommigen zelfs uit de zeventiende eeuw. Onderweg kun je genieten van cultureel erfgoed, zoals de Glimmergruva aan het Stora Pylsanmeer, of de Orre-Bryngels grot. Een letterlijk en figuurlijk hoogtepunt is het uitkijkpunt Orshöjden, 278 meter boven de zeespiegel.
Lang langgerekte bergkammen liggen meren en plassen. Daar kan je braambessen plukken, orchideeën en dwergberken bewonderen. In de lente vind je hier bosanemonen. En in de herfst kan je er kanterellen plukken.
Elandenpark en gegidste wandelingen
Blijf even hangen bij de Dalslands Moose Ranch in Ed, twintig autominuten van Tresticklan. Zeg goeiedag aan de elanden, en pik een begeleide wandeling mee. Wie in de buurt wil overnachten, raden we Vita Huset aan bij Le in Nössemark, of Hotell Dalsland en de Gröne Backe Camping in Ed.
Hoe kom je hier?
Tresticklan bereik je makkelijkst langs de oostelijke ingang. Volg de verkeersborden tussen Ed en Nössemark. Het is ongeveer 2,5 uur rijden vanuit Göteborg. Op de parkeerplaats vind je borden met uitleg over dieren, groen, topografie en wandelpaden.
De dichtstbijzijnde busstopplaats is Rävmarken, vier kilometer van de ingang van het park verwijderd. De bus vertrekt in Ed, waar je makkelijk met bus of trein vanuit Göteborg kunt komen.
2. Kosterhavet Nationalpark
De Kosterzee (Kosterhavet) is geen doorsnee nationaal park. Hier vind je één van de twee levende koraalriffen die Zweden rijk is. In het zoute zeewater voelen veel dier- en plantensoorten zich thuis die je nergens anders in Zweden vindt. Soms zie je zelfs een bruinvis (kleine walvis) voorbijzwemmen. In het park liggen veel kleine eilandjes, waar je vaak zeehonden ziet zonnebaden.
Midden in het nationale park ligt het vakantieparadijs Kosteröarna, een van de meest zonnige plaatsen in heel Zweden. Heerlijk om te wandelen, fietsen, peddelen, snorkelen, vissen en nog veel meer!
Thuisbasis van 12.000 soorten
Kosterhavet is Zwedens eerste maritieme natuurreservaat. Zoals in de mythe van Atlantis heeft ook de Kosterzee heel wat spannende dingen onder het wateroppervlak. Alles samen leven hier op land en in zee zo’n 12.000 verschillende soorten. Sommige dier- en plantensoorten zijn zelfs erg zeldzaam en tref je aan in een rif dat dwars door het nationale park loopt van noord naar zuid, met een diepte tot 247 meter.
Kust Event en Selin Charter bieden je boottrips, waarop je onder andere op garnalen kan vissen, naar zeehonden kijken of de vuurtorenwachter gedag zeggen op Ursholmen. Nog dichter bij het water? Huur dan een kajak of ga mee met een begeleide peddeltocht van Koster Adventures, Koster Kayak Tours en Skärgårdsidyllen.
Fotograaf: Roger Borgelid
Hoofdingang: Naturum
Aan de hoofdingang Naturum op Sydkoster kan je een interactieve tentoonstelling bezoeken, wandel- en snorkelkaarten bestuderen, of praten met deskundige gidsen die excursies organiseren. In het aquarium zijn onder meer zeesterren te bewonderen en veel andere dieren die in de Kosterzee leven. Toegang is gratis.
Bezoek zeker ook de Kläpphagen, waar je lekker kunt lunchen. Fijne alternatieven op het vasteland zijn Daftö Resort, Lagunen Camping & Stugor, Strömstad Spa en Seläter camping.
Hoe kom je hier?
Het nationale park ligt in de gemeentes Strömstad en Tanum, en sluit aan bij het Ytre Hvaler Nationalpark in Noorwegen. Er zijn verschillende manier om er te komen: Saltö, Rossö, Resö, Strömstad en Sydkoster. Een goed vertrekpunt is de hoofdingang Naturum Kosterhavet bij de haven van Ekenäs op Sydkoster. Vanuit Strömstad varen zeer geregeld boten naar Ekenäs, een trip van zo’n 40 minuten. Strömstad bereik je je met trein, bus of auto. Reken op twee tot drie uur vanuit Göteborg.
3. Tivedens Nationalpark
Precies temidden van Zwedens twee grootste meren, Vänern en Vättern, ligt het nationale park van Tiveden: een paradijs voor iedereen die van natuur en avontuur houdt. Door het park slingeren een aantal heerlijke wandelroutes, van één tot negen kilometer lang. Sommige daarvan lopen over uitdagend terrein.
Tiveden is zonder twijfel één van Zwedens mooiste natuurparken. De natuur lijkt linea recta uit een schilderij van John Bauer te komen, met diepe kloven en enorme rotsblokken, bedekt met donkergroen mos. Je vindt er ook veel kleine meertjes die je uitnodigen om te baden, vissen of peddelen.
Tussen elfjes en trollen
Weinig natuurgebieden zijn zo mytisch als Tiveden. Er hangt een echte trollensfeer in het bos. Hier zijn door de jaren heen veel verhalen verteld over elfjes en trollen, voorhistorische figuurtjes en reuzen die met grote rotsblokken naar elkaar gooiden. Een aantal plaatsen heeft hun naam aan deze sagen te danken: de kleine en grote trolkerk, de Witzandgrotten, Stenkälla en Stigmanspasset.
Picknick bij een bosmeertje
De tijd gaat snel midden in de natuur, en voor je het weet is het tijd voor een fika. Maar het wemelt hier (gelukkig) niet van de restaurants, dus neem je picknicktas zeker mee. Er zijn veel heerlijke plaatsjes waar je je picknickkleed kunt uitrollen.
Fotograaf: Lina Vestman
Hoe kom je hier?
De eenvoudigste manier om in Tiveden te komen, is met de auto via de rijksweg 49 tussen Karlsborg en Askersund. Vanuit Göteborg moet je op zo’n drie uur rijden rekenen. Bij de parkeerplaats vind je borden met uitleg. Het is helaas moeilijk om hier met het openbaar vervoer te komen. Wil je hier overnachten, ga dan naar het Norrqvarn Hotell aan het Götakanaal, Braxmaviken Gård of Karlsborgs Camping. Hier kun je meer accommodaties vinden in Karlsborg, en half uur rijden van Tiveden.
4. Djurö Nationalpark
Djurös is misschien een van de minder bekende nationale parken in Zweden. Het is een verzameling van 35 kleine eilandjes temidden van Vänerns archipel, helemaal van de buitenwereld geïsoleerd. Hier vind je niks aan commerciële activiteiten, geen vervoer, alleen de natuur en de stilte heersen hier.
Dennenbossen, korstmossen en blauwe bessenstruiken bepalen het landschap, samen met gladde rotsen en kiezelstranden. ’s Zomers lokken deze eilanden bootjes met gasten die willen genieten van de natuur en het water.
Wandelen van vuurtoren tot jachtvilla
Op het grootste van de eilanden vind je drie bebouwde plaatsen: Fyrplatsen, Djuröstugan en Jaktvillan. Midden op het eiland staan nog overblijfsels van wat vroeger velden en weiden waren. Tegenwoordig is er geen permanente bewoning meer. Zelfs het brandstation is niet meer bemand. Een fijn wandelpad leidt je voorbij voormalige huisjes, een wandeling van ongeveer een uur langs gemarkeerde paden.
Woon als een vuurtorenwachter
Vroeger werd Djurö als een jachtpark gebruikt, met herten, hazen en korhoenen. Ook al is het bestand uitgedund, toch kan je hier nog damherten spotten die hier staan te grazen. Veel van de kleinere eilanden zijn beschermd gebied waar vogels nesten. Je mag deze eilandjes van april tot juli niet op.
Zowel Djuröstugan als Fyrvaktbostaden kan je huren als logies. Neem dan eerst contact op met de parkwachter. Daarbuiten zijn er verschillende gezellige hotels in Mariestad en Lidköping. Enkele aanbevelingen zijn Hotell Vänerport in Mariestad, evenals het Lugnåsberget Ekohotell en het Vristulvens Äventyrscenter, dat zich net buiten Mariestad bevindt.
Hoe kom je hier?
Djurö ligt ongeveer tien kilometer van het vasteland en behoort tot de gemeente Mariestad. De eenvoudigste manier om er te komen is via de haven van Malberg, aan Djurös noordzijde. Hier vind je ook een bord met uitleg over de eilanden, een wc en een plaats waar je vuur mag maken.
Taxiboten kan je bestellen bij Spikens vissershaven op Kållandsö, of in Mariestad. Beide plaatsen bereik je met de bussen van Västtrafik. Vanuit Göteborg is het ongeveer twee tot drie uur rijden met het openbaar vervoer of de auto. Ook Vänern Outdoor en Laxhall Hamnkrog organiseren boottochten naar Djurö.
Regels en veiligheid
Denk eraan om voor de natuur te zorgen en de regels en voorschriften met betrekking tot parkeren, vuur maken, overnachten, enzovoort, te volgen. Hier kun je lezen welke regels van toepassing zijn in de respectievelijke nationale parken: